Vorige week stond Ralf uit Overdie ’s nachts om drie uur in zijn keuken naar een lekke kraan te staren. Het getik had hem wakker gehouden, en toen hij de kraan wilde dichtdraaien, brak de knop af. Binnen tien minuten stroomde er water over zijn aanrecht. Hij belde ons spoednummer, en dertig minuten later hadden we de hoofdkraan dicht en de schade beperkt tot een natte vloer. Maar dit had hij kunnen voorkomen.
Nu we oktober ingaan en de nachten kouder worden, zie ik steeds meer van dit soort situaties. Een lekkage kraan Alkmaar lijkt misschien onschuldig, een paar druppels per minuut, maar in de herfst en winter kan dat snel escaleren. En volgens mij weet niet iedereen wanneer je het zelf kunt oplossen en wanneer je echt een loodgieter nodig hebt.
Waarom lekt die kraan eigenlijk?
In 25 jaar als loodgieter in Alkmaar heb ik duizenden lekkende kranen gezien. De oorzaak is bijna altijd hetzelfde: een versleten kraanleertje of een kapotte O-ring. Die rubberen onderdelen hebben een levensduur van vijf tot tien jaar, afhankelijk van de waterkwaliteit en hoe vaak je de kraan gebruikt.
Wat veel mensen niet weten: in wijken als Overdie en West, waar veel koperen leidingen zitten uit de jaren vijftig tot tachtig, zie je vaak dat kraanleertjes sneller verslijten door de hogere waterdruk. Die stabiele druk is fantastisch voor je douche, maar het betekent ook meer slijtage aan je kranen.
Je herkent een versleten kraanleertje aan:
- Een constant druppelende kraan, zelfs als je hem stevig dichtdraait
- Een krakend geluid als je de kraan open- of dichtdraait
- Steeds harder moeten aandraaien om de kraan dicht te krijgen
- Water dat uit de draadverbinding lekt in plaats van uit de uitloop
Tussen haakjes, als je meer dan tien druppels per minuut ziet, verspil je jaarlijks zo’n 1100 liter water. Bij de huidige waterprijzen kost dat je tussen de twintig en dertig euro per jaar. En dat is alleen het water, de schade aan je keukenkastje of vloer niet meegerekend.
Zelf repareren: wanneer wel en niet
Ik krijg regelmatig telefoontjes van mensen die het zelf hebben geprobeerd en het erger hebben gemaakt. Vorige maand nog een klant in Bergerwegkwartier die zijn mengkraan had gedemonteerd zonder eerst de hoofdkraan dicht te draaien. Zijn keuken stond blank voordat hij doorhad wat er gebeurde.
Dus eerst dit: je kunt een kraanleertje prima zelf vervangen, maar alleen als:
- Je weet waar je hoofdkraan zit en deze gemakkelijk kunt bereiken
- De kraan een standaard model is met een draaisysteem (geen moderne eenhandsmengkraan)
- Je het juiste gereedschap hebt: een verstelbare moersleutel en een kruiskopschroevendraaier
- De lekkage alleen uit de uitloop komt, niet uit de voet of draadverbindingen
Bij moderne eenhandsmengkranen met keramische schijven wordt het ingewikkelder. Die hebben geen kraanleertjes maar cartridges die je compleet moet vervangen. En eerlijk gezegd, in huizen in Overdie met de originele koperen leidingen uit de jaren vijftig zie ik regelmatig dat de draadverbindingen zo verkalkt zijn dat je bij het losdraaien de hele kraan beschadigt.
Stap voor stap: kraanleertje vervangen
Als je het toch zelf wilt proberen, volg dan deze stappen precies op:
Voorbereiding: Draai de hoofdkraan dicht. Die zit meestal onder je keuken of bij de meterkast. Laat daarna de kraan helemaal openstaan om de restdruk weg te laten lopen. Leg een emmer of handdoek klaar, er komt altijd wat water vrij.
Demonteren: Verwijder het kapje bovenop de kraan (vaak rood/blauw voor warm/koud). Daaronder zit een schroef. Draai deze los en til de kraan eraf. Nu zie je de moer die de binnenkern vasthoudt. Draai deze voorzichtig los met een verstelbare moersleutel.
Vervangen: Trek de binnenkern eruit. Onderaan zit het kraanleertje vastgeschroefd. Neem dit mee naar de bouwmarkt, er zijn tientallen maten en je moet precies de juiste hebben. Een standaard kraanleertje kost tussen de vijftig cent en vijf euro.
Monteren: Schroef het nieuwe kraanleertje vast, smeer de schroefdraad in met wat siliconenvet, en bouw alles in omgekeerde volgorde weer op. Draai niet te hard aan, je wilt de draad niet beschadigen.
Testen: Draai de hoofdkraan weer open en test de kraan. Als het nog lekt, heb je waarschijnlijk het verkeerde kraanleertje of zit er kalk in de kraanzitting.
Wanneer moet je echt een loodgieter bellen?
Vorige week had ik Corry aan de lijn uit De Hoef. Haar keukenkraan lekte al drie maanden, maar ze wilde eerst zelf proberen het op te lossen. Toen ik kwam kijken, zag ik dat de kraanzitting volledig was aangevreten door kalk. Het kraanleertje vervangen zou niks uithalen, de hele kraan moest vervangen worden.
Bel direct een loodgieter als:
- Water uit de voet of draadverbindingen lekt (niet alleen uit de uitloop)
- Je de kraan hebt gedemonteerd en niet meer weet hoe je hem in elkaar moet zetten
- De lekkage verergert nadat je zelf hebt geprobeerd te repareren
- Je een eenhandsmengkraan hebt met een keramische cartridge
- De kraan stroomt continu en je krijgt hem niet meer dicht
Die laatste situatie is acuut. Elke minuut dat een kraan volledig open staat, verspil je tien tot vijftien liter water. Dat is vijfhonderd tot tweeduizend euro waterschade per dag, plus mogelijke schade aan je vloer, muren en meubels. Dan is ons spoedtarief van negentig tot honderddertig euro per uur ineens een koopje.
En trouwens, veel verzekeraars dekken geen waterschade als blijkt dat je een lekkage hebt laten doorlopen zonder actie te ondernemen. Dat valt onder achterstallig onderhoud.
Preventief onderhoud: beter voorkomen dan genezen
Nu we in oktober zitten, is dit het perfecte moment voor preventief onderhoud. Voor de winter begint en de nachten onder nul gaan, check ik bij al mijn vaste klanten de kranen en buitenleidingen.
Wat ik altijd adviseer:
Jaarlijkse controle: Draai elke kraan in huis een paar keer helemaal open en dicht. Voel je weerstand of hoor je kraken? Dan is het tijd voor onderhoud. Dit kost je vijf minuten en voorkomt dat je midden in de winter zonder water zit.
Buitenkranen afsluiten: In Alkmaar krijgen we regelmatig nachten met vorst vanaf november. Sluit je buitenkraan af via de binnenste afsluitkraan en laat de buitenkraan openstaan zodat het restwater weg kan lopen. Vorig jaar had ik vier spoedmeldingen in één weekend van mensen met gebarsten buitenkranen.
Waterontharder overwegen: Als je in een wijk woont met hard water, zoals delen van West, kan een waterontharder je kraanleertjes vijf tot tien jaar langer mee laten gaan. De investering van achthonderd tot tweeduizend euro verdien je terug in minder reparaties en lagere energiekosten voor je CV.
Keramische upgrade: Bij vervanging kies ik tegenwoordig altijd voor kranen met keramische schijven in plaats van kraanleertjes. Die gaan vijftien tot twintig jaar mee en hebben nauwelijks onderhoud nodig. Ja, ze kosten honderdvijftig tot driehonderd euro extra bij installatie, maar je bespaart op lange termijn honderden euro’s aan reparaties.
Kosten: wat kun je verwachten?
Volgens mij is dit wat iedereen eigenlijk wil weten: wat gaat het kosten? En dat hangt af van wat er nodig is.
Zelf doen: Een kraanleertje kost vijftig cent tot vijf euro. Doe je het zelf, dan ben je klaar voor een tientje inclusief gereedschap dat je al hebt of kunt lenen.
Standaard reparatie: Als je mij belt voor een simpel kraanleertje vervangen, reken dan op vijfennegentig tot honderdvijftig euro. Dat is inclusief aanrijden, arbeid en materiaal. In Alkmaar zit ik binnen dertig minuten bij je, dus voorrijkosten blijven beperkt.
Kraan vervangen: Een complete nieuwe keukenkraan installeren kost honderdvijftig tot driehonderd euro, afhankelijk van het model dat je kiest. Voor een badkamermengkraan met doucheset kan het oplopen tot vierhonderd euro.
Spoedtarieven: ’s Avonds na zes uur, in het weekend of met feestdagen betaal je vijftig tot honderd procent toeslag. Maar als je kraan volledig openstaat en je huis onder water loopt, is dat nog steeds goedkoper dan de schade laten doorlopen.
Trouwens, ik geef altijd een vast tarief vooraf. Geen verrassingen achteraf. En op al mijn werk zit tien jaar garantie, dus als er binnen die tijd iets misgaat door mijn werk, kom ik het gratis oplossen.
Specifiek voor Alkmaar: wat ik in jouw wijk tegenkom
Na vijfentwintig jaar in Alkmaar ken ik inmiddels elk type woning en elk type probleem per wijk. In Overdie, met al die naoorlogse woningen uit de jaren vijftig tot tachtig, zie ik vooral koperen leidingen met de originele kraaninstallaties. Die koperen binnenleidingen zijn fantastisch, ze gaan makkelijk zeventig jaar mee, maar de kranen zelf zijn vaak aan vervanging toe.
In West, vooral rond De Hoef en Bergerwegkwartier, is het een mix. De nieuwere delen hebben moderne PE-leidingen en keramische kranen, maar de oudere huizen hebben nog steeds de originele gietijzeren hoofdleidingen en koperen binnenleidingen. Daar zie ik regelmatig dat de waterdruk hoger is dan in andere wijken, wat meer slijtage geeft aan kraanleertjes.
Wat me opvalt: in de flats in Overdie uit de jaren zeventig zie ik veel eenhandsmengkranen die allemaal rond dezelfde tijd kapot gaan. Logisch, ze zijn allemaal tegelijk geïnstalleerd en hebben dus dezelfde levensduur. Als jouw buren recent hun kraan hebben laten vervangen, is de kans groot dat de jouwe ook bijna aan vervanging toe is.
Direct hulp nodig?
Kijk, een druppelende kraan is vervelend maar meestal niet acuut. Maar als je kraan volledig openstaat, uit de voet lekt, of je hebt zelf geprobeerd te repareren en het is erger geworden, bel dan direct. Ik ben 24/7 bereikbaar op 085 019 69 05 en binnen dertig minuten ter plaatse in heel Alkmaar.
Wat je ook kunt doen: een foto maken van de lekkage en deze naar ons sturen via WhatsApp. Dan kan ik vaak al inschatten of het urgent is en wat de oplossing wordt. Binnen dertig seconden heb je een indicatie van de kosten, zodat je geen verrassingen krijgt.
En als het niet urgent is maar je wilt het toch door een professional laten doen, plan dan nu je afspraak voor november. Dat is traditioneel onze rustigste maand, voordat de winterse spoedmeldingen beginnen. Dan heb je ruime keuze in tijdstippen en kunnen we het combineren met een algemene check van je leidingen en CV-installatie.
Want uiteindelijk gaat het erom dat je gewoon lekker warm en droog in je huis kunt wonen, zonder gedoe met lekkages en waterschade. Of je het nu zelf doet of mij laat komen, als het maar goed gebeurt.
