Vorige week stond Rayan uit Overdie voor een natte verrassing. Zijn net geïnstalleerde hangtoilet lekte na twee dagen al door het frame heen. De monteur had het waterslot 3 centimeter te laag geplaatst, waardoor stankoverlast ontstond én water terugliep. Na zijn spoedtelefoontje was ik binnen 25 minuten ter plaatse. Het frame moest eruit, de leidingen opnieuw aangesloten en alles waterdicht afgewerkt. Totale reparatietijd: 6 uur. Kosten: €850 die hij nu probeert te verhalen op de eerste installateur.
Dit soort situaties zie ik vaker dan je zou denken. Sanitairinstallatie lijkt eenvoudig, maar één verkeerde maat of materiaalskeuze levert maanden ellende op. Als loodgieter installatie Alkmaar specialist met 25 jaar ervaring in zowel naoorlogse Overdie-woningen als monumentale panden rond de Waaggebouw, weet ik precies waar het misgaat. En belangrijker: hoe je dat voorkomt.
Waarom sanitairinstallatie meer is dan ‘even monteren’
De gemiddelde Alkmaarder denkt bij sanitairinstallatie aan een toilet ophangen of een kraan vervangen. Maar achter dat toilet zit een compleet systeem van watertoevoer, afvoer, ventilatie en elektrische voorzieningen die allemaal aan Nederlandse normen moeten voldoen. NEN 3215 schrijft bijvoorbeeld voor dat elke afvoer een ontlastvoorziening moet hebben, ook in grondgebonden woningen. Dat detail vergeten? Dan krijg je stankoverlast zodra de wind uit het noorden komt.
In Overdie werk ik veel met naoorlogse woningen uit de jaren 50-80. Daar zitten voornamelijk koperen binnenleidingen met gietijzeren hoofdleidingen die inmiddels vervangen zijn door PE. Koper is fantastisch materiaal: 40-70 jaar levensduur, bacterieveilig en bestand tegen 90°C. Maar in het Centrum, tussen de 399 rijksmonumenten, tref ik regelmatig nog loden leidingen aan. Die moeten eruit bij elke renovatie, geen discussie.
Materiaalskeuze bepaalt je watercomfort voor decennia
Brechtje uit het Centrum belde me in september met de vraag of ze kon besparen door zelf PEX-leidingen te kopen bij de bouwmarkt. Haar offerte voor badkamerrenovatie bedroeg €8.500 en ze wilde naar €6.000. Ik heb haar uitgelegd dat PEX-leidingen niet allemaal gelijk zijn. PE-Xc heeft acceptabele BPP-waarden en gaat 25-50 jaar mee. PE-Xb daarentegen heeft hoge BPP-waarden, wat bacteriegroei in de hand werkt. Voor drinkwater absoluut af te raden.
Ze koos uiteindelijk voor koper bij de watertoevoer en PVC-C voor de afvoer. Totaalprijs: €8.200, maar dan wel met 10 jaar garantie en de zekerheid dat haar kleinkinderen over 40 jaar nog steeds schoon water tappen. Dat is volgens mij de investering waard, zeker in een monumentaal pand waar je niet elk decennium opnieuw wilt verbouwen.
Voor afvoerleidingen gebruik ik standaard PVC-C: 50+ jaar levensduur, €8-15 per meter en bestand tegen 95°C. Ideaal voor Alkmaar, waar we in oktober al ’s nachts richting de 5 graden gaan. Dan wil je leidingen die temperatuurschommelingen aankunnen zonder te krimpen of uit te zetten.
Zones en elektra: waar het echt gevaarlijk wordt
NEN 1010 verdeelt je badkamer in drie zones. Zone 0 is in bad of douche zelf: alleen IPX7-apparatuur, dus volledig waterdicht. Zone 1 boven het bad tot 2,25 meter hoogte: IPX5, spatwaterdicht. Zone 2 is 60 centimeter rondom: IPX4 volstaat. Alle groepen moeten een 30mA aardlekschakelaar hebben. Geen onderhandeling mogelijk.
Vorige maand installeerde ik een regendouche in een Centrum-appartement. De klant wilde spotjes boven de douche voor ‘sfeer’. Dat mag, mits IPX5 gekeurd en op minimaal 2,25 meter hoogte. We hebben gekozen voor LED-spots op 2,30 meter, aangesloten via een aparte groep met aardlekschakelaar. Veiligheid gaat altijd voor sfeer, al snap ik de wens naar sfeerlicht.
Frame-installatie: millimeterwerk met grote gevolgen
Bij Rayan ging het mis met de framehoogte. Een hangtoilet-frame heeft een standaard markering op 1 meter vanaf de onderkant. Daarvan moet je 40 centimeter aftrekken voor de vloerhoogte, wat uitkomt op 60 centimeter toiletzitting. Klinkt simpel, maar ik zie regelmatig dat monteurs vergeten rekening te houden met vloerverwarming (2-3 cm) of extra dikke tegels (1,5 cm). Dan zit je toilet ineens op 55 centimeter en heeft je oma knieproblemen.
Het waterslot moet minimaal 5 centimeter boven de afvoer zitten. Te laag? Stankoverlast. Te hoog? Spoelproblemen. Ik gebruik altijd een waterpas én een drukmeter om na installatie 10 bar testdruk te zetten op de leidingen. 24 uur wachten, druk checken. Als die standhoudt, weet je dat alles dicht zit.
Afschot bij afvoeren: 1-2 centimeter per meter
In Overdie-rijtjeswoningen heb ik vaak te maken met beperkte ruimte onder de vloer. Kruipruimtes van 40 centimeter zijn geen uitzondering. Dan wordt correct afschot een puzzel. De afvoer moet 1-2 centimeter per meter aflopen richting hoofdleiding. Te weinig afschot? Verstopping gegarandeerd. Te veel? Water loopt te snel weg en neemt niet genoeg vuil mee, wat ook verstoppingen geeft.
Trouwens, ik zie steeds vaker dat mensen Wedi-platen gebruiken met ingebouwd leidingwerk. Dat scheelt enorm in installatietijd: 4-5 dagen voor een complete badkamer in plaats van 2-3 weken met traditioneel tegelwerk. Kost ongeveer hetzelfde (€8.000-10.000 voor 8m²), maar je hebt veel minder overlast. Ideaal als je doorwerkt en niet twee weken zonder douche wilt zitten.
Oktober tot december: de spitsuren van sanitairinstallatie
We zitten nu in oktober, en mijn agenda loopt vol. Tussen oktober en december krijg ik 35% meer aanvragen dan in het voorjaar. Iedereen wil zijn badkamer winterklaar hebben of eindelijk dat lekkende toilet vervangen voordat de feestdagen beginnen. Spoedtarieven lopen op tot €100-125 per uur, en wachttijden kunnen oplopen tot drie weken.
Mijn advies? Plan renovaties tussen maart en mei. Dan heb je 20% kortere wachttijden, normale tarieven (€45-85 per uur) en leveranciers hebben vaak voorjaarsacties. Plus, als er iets misgaat tijdens installatie heb je tijd om het op te lossen zonder dat je in de vrieskou zonder verwarming zit.
Voor spoedgevallen blijf ik wel 24/7 bereikbaar op 085 019 69 05. Binnen 30 minuten ter plaatse in heel Alkmaar, van Overdie tot aan de Grote Sint-Laurenskerk. Vast tarief vooraf, geen verrassingen achteraf.
Vorstpreventie: nu beginnen scheelt waterschadeclaims
Nu we richting november gaan, is het tijd voor vorstpreventie. Buitenkranen afsluiten en aftappen kost 10 minuten maar voorkomt bevroren leidingen die met 85% kans barsten. Leidingen in onverwarmde ruimtes isoleren met warmtelint: €15-25 per meter, eenmalige investering. En markeer waar je hoofdkraan zit. Bij een gesprongen leiding in februari wil je niet eerst de hele meterkast moeten doorzoeken.
In monumentale Centrum-panden let ik extra op. Oude gietijzeren leidingen hebben hoog corrosierisico, en in combinatie met vorst krijg je snel barsten. Vorig jaar januari had ik drie spoedklussen in één weekend, allemaal Centrum-appartementen met lekkages door bevroren leidingen. Gemiddelde waterschade: €2.400 per geval. Isolatie had €150 gekost.
Subsidie 2025: warmtepomp voor sanitair warm water
Tussen haakjes, de ISDE-regeling 2025 biedt interessante subsidies voor warmtepompen. Een 5kW lucht-water systeem met A+++-label levert €2.350 subsidie op (€1.250 basis + 4×€225 per kW + €200 bonus). Voorwaarde: woning gebouwd voor 2019 en installatie door erkend installateur. Je hebt 24 maanden na installatie om aan te vragen.
Voor een gemiddeld Alkmaar-gezin met WOZ-waarde rond de €380.000 betekent dit een terugverdientijd van ongeveer 4-5 jaar bij huidige energieprijzen. Zeker de moeite waard om mee te nemen in je badkamerrenovatie, al moet je wel rekening houden met iets langere installatietijd (12-16 uur in plaats van 8-12 uur voor een traditionele CV-ketel).
DIY-risico’s: wanneer je echt een professional nodig hebt
Ik snap de verleiding om zelf een kraan te vervangen of een toilet te plaatsen. YouTube-tutorials maken het allemaal zo simpel. Maar gemiddelde DIY-waterschade bedraagt €2.400, en je verzekering dekt geen installatiefouten. Plus, zonder NEN-certificering vervalt fabrieksgarantie op sanitair. Die Geberit-inbouwreservoir van €450? Waardeloos als je hem zelf installeert en er na een jaar iets kapot gaat.
Een kraan vervangen (€75-100, 1 uur werk) kun je gerust zelf doen met basale gereedschap. Maar zodra je leidingen gaat verleggen, frames plaatst of elektra aansluit, bel dan een professional. De €600-900 die je bespaart weegt niet op tegen het risico van lekkages, stankoverlast of elektrische gevaren.
Wat kost sanitairinstallatie realistisch in Alkmaar?
Een staand toilet installeren: €350-550 inclusief 4-6 uur arbeid. Hangend toilet met frame: €550-750, 6-8 uur werk. Complete douche-installatie: €600-1.900 afhankelijk van type en leidingwerk, 8-16 uur. Ligbad plaatsen: €1.000-2.800, 12-24 uur voor demontage oud bad, leidingaanpassingen en plaatsing nieuw bad.
In Noord-Holland liggen tarieven gemiddeld op €69 per uur excl. BTW, met €30 voorrijkosten. Dat is 15-20% hoger dan buiten de Randstad, maar je hebt wel kortere responstijden en meer 24/7-diensten beschikbaar. Voor spoedklussen reken ik €100-125 per uur, maar dan ben ik er ook binnen een half uur.
Complete badkamerrenovatie 8m²? Reken op €8.000-15.000 afhankelijk van materiaalskeuze en complexiteit. Met moderne wandpanelen en prefab-elementen kun je uitkomen op €8.000-10.000 met veel minder overlast. Traditioneel tegelwerk met leidingverlegging loopt al snel op naar €12.000-15.000.
Planning: wanneer begin je met voorbereiden?
Voor geplande renovaties adviseer ik minimaal 4-6 weken voorbereidingstijd. Offerte aanvragen, materialen uitzoeken, planning afstemmen. In het hoogseizoen (oktober-december) zelfs 8 weken. Acute situaties zoals lekkages of CV-storingen pak ik binnen 24 uur op, maar voor optimaal resultaat wil je niet in tijdnood zitten.
Het Bouwbesluit 2025 schrijft minimale afmetingen voor: badruimte 1,6m², toiletruimte 0,9m breed, 2,3m hoog. Combinatie bad/toilet kan bij 2,2m². In krappe Overdie-rijtjeswoningen betekent dit soms creatieve oplossingen met hoektoiletten of compacte douchecabines. Altijd vooraf opmeten en bespreken, anders past het nieuwe sanitair letterlijk niet.
Kwaliteitscontrole: hoe weet je dat het goed zit?
Na elke installatie doe ik een spoeltest van 4 minuten per tappunt. Wastafel, douche, bad: alles volledig open en checken of afvoer het aankan zonder terugspoelen. Waterdichtheidstest 24 uur met 10 bar druk op de leidingen. En ik controleer alle elektrische aansluitingen met een multimeter voordat ik de badkamer opnieuw tegelbaar maak.
Je mag van je installateur verwegen dat hij een waterpas gebruikt bij frame-installatie, alle aansluitingen voorziet van teflontape of vloeibare pakking, en een eindcontrole doet waarbij jij erbij bent. Geen haast, rustig alles doornemen. En vraag om uitleg over de hoofdkraan en eventuele onderhoudspunten. Een goede loodgieter neemt die tijd.
Persoonlijk advies voor Alkmaar-huiseigenaren
Na 25 jaar in dit vak weet ik: goedkoop is duurkoop bij sanitairinstallatie. Investeer in kwaliteitsmateriaal, neem een erkende installateur en plan buiten het hoogseizoen. Die €1.500 extra die je nu uitgeeft, verdien je terug in lagere energiekosten, minder reparaties en simpelweg wooncomfort.
Voor Overdie-woningen met koperen leidingen: laat ze zitten tenzij er echt problemen zijn. Koper gaat makkelijk 70 jaar mee. In Centrum-monumenten: budget altijd 20% extra voor onverwachte complicaties. Oude panden verrassen altijd, of het nou asbest is, vreemde leidingconfiguraties of constructieve beperkingen.
En mocht je twijfelen over een offerte of een tweede mening willen, bel gerust. Ik kom liever preventief langs voor €75 advieskosten dan achteraf voor een €2.400 waterschade-reparatie. Bereikbaar op 085 019 69 05, zeven dagen per week.
Hoelang duurt een complete badkamerrenovatie in een Overdie-rijtjeshuis?
Met traditioneel tegelwerk 2-3 weken, met moderne wandpanelen en prefab-elementen 4-5 dagen. De naoorlogse constructie in Overdie maakt leidingverlegging meestal eenvoudiger dan in monumentale Centrum-panden, omdat je toegang hebt tot kruipruimtes en standaard leidingdiameters.
Moet ik vergunning aanvragen voor sanitairvervanging in een Alkmaar monument?
Leidingverplaatsing is meestal vergunningsvrij, maar constructieve aanpassingen zijn meldingsplichtig. Bij rijksmonumenten rond de Waaggebouw moet je rekening houden met welstandseisen voor zichtbare elementen zoals kranen en radiatoren. Overleg vooraf met gemeente Alkmaar afdeling Monumentenzorg.
Waarom zijn loodgieter-tarieven in Alkmaar hoger dan in omliggende dorpen?
Randstad-tarieven liggen 15-20% hoger door hogere bedrijfskosten, maar je krijgt wel kortere responstijden en meer gespecialiseerde kennis. Voor spoeddiensten binnen 30 minuten betaal je gemiddeld €100-125 per uur versus €60-85 voor geplande werkzaamheden. Buiten de Randstad zijn tarieven lager maar wachttijden langer.
Welk leidingmateriaal is beste keuze voor drinkwater in Alkmaar?
Koper blijft superieur voor drinkwater: 40-70 jaar levensduur, lage bacteriegroei en bestand tegen 90 graden. PVC-C is goede tweede keuze voor afvoer: 50+ jaar meegaand en €8-15 per meter. Vermijd PE-Xb vanwege hoge BPP-waarden die bacteriegroei bevorderen. In monumentale panden vervang je loden leidingen altijd bij renovatie.
