Vorige week belde Laurent me vanuit De Mare, compleet in paniek. “De douche loopt over en het toilet borrelt, we hebben gasten over een uur!” Binnen 25 minuten stond ik bij hem op de stoep met mijn ontstoppingsveer. Het bleek een flinke haarproppen te zijn, gecombineerd met zeepschuim. Tien minuten later stroomde alles weer perfect af. Laurent was opgelucht, maar vooral gefrustreerd: “Had ik dit zelf kunnen voorkomen?”
Dat gesprek hoor ik vaker. Veel Alkmaarse huiseigenaren weten niet precies wanneer ze zelf aan de slag kunnen en wanneer ze beter direct 085 019 69 05 bellen. In deze gids deel ik de praktische kennis die ik in 25 jaar als loodgieter in Alkmaar heb opgebouwd. Van de oude gresleidingen in het Centrum tot de moderne PE-buizen in De Mare, elk systeem heeft zijn eigen uitdagingen.
Hoe werkt het Alkmaarse rioolsysteem eigenlijk
Alkmaar heeft een interessante mix van rioolstelsels. In het Centrum, vooral rond het Waaggebouw, zie je nog het oude gemengde stelsel uit de 19e eeuw. Regenwater en huishoudelijk afvalwater gaan daar samen naar het kanaal. Bij hevige regenval, en die krijgen we hier in de herfst genoeg, kan dat systeem overbelast raken.
In De Mare werken we met een modern gescheiden stelsel. Regenwater gaat direct naar oppervlaktewater, huishoudelijk afvalwater naar de zuivering. Dat scheelt een hoop problemen tijdens buien, maar betekent ook dat verstoppingen in je huisaansluiting directer merkbaar zijn.
Je bent verantwoordelijk voor alles tot aan het ontstoppingsstuk, meestal een T-stuk met schroefdeksel vlak bij de perceelgrens. Vanaf dat punt neemt de gemeente het over. Die grens is belangrijk, want bepaalt wie de rekening betaalt bij problemen.
Waarschuwingssignalen die je niet moet negeren
Water dat langzaam wegloopt is vaak het eerste teken. In de douche zie je het staan, bij de wastafel duurt het eindeloos voordat het weg is. Dat is het moment om in actie te komen, niet drie weken later wanneer het helemaal vast zit.
Borrelende geluiden zijn verraderlijk. Wanneer je toilet borrelt tijdens het afwateren van de wasmachine, zit de verstopping waarschijnlijk in de gemeenschappelijke afvoer. Dat zie ik vooral in de appartementen rond de Waagplein, waar meerdere woningen op dezelfde hoofdleiding zitten.
Onaangename geuren uit putjes ontstaan meestal doordat watersloten droog staan. Dat gebeurt sneller dan je denkt, een wastafel die twee weken niet gebruikt wordt, kan al beginnen te stinken. Maar soms wijst het op stilstaand water verderop in de leiding, en dat is een groter probleem.
In Overdie krijg ik regelmatig meldingen van water dat terugstroomt via doucheputjes. Dat gebeurt vooral bij verstoppingen in de hoofdleiding gecombineerd met gebruik van meerdere afvoeren tegelijk. Dan zoekt het water de makkelijkste weg, en dat is vaak omhoog via het laagste punt.
Lokale boosdoeners in Alkmaar
Na 25 jaar werk in deze stad ken ik de patronen. In het Centrum veroorzaken oude gietijzeren leidingen regelmatig problemen. Die buizen uit de jaren ’50 en ’60 zijn van binnen ruw geworden door corrosie. Daar blijft alles aan hangen, van vet tot haarproppen.
Rond de Molen van Piet zie je veel woningen met bomen in de tuin. Prachtig natuurlijk, maar wortels zoeken vocht. Ze dringen via kleine scheurtjes de gresleidingen binnen en groeien daar uit tot complete blokkades. Dat merk je vaak pas wanneer het toilet niet meer doorspoelt.
In De Mare, met die moderne PE-leidingen, zijn verstoppingen meestal te wijten aan gebruikersfouten. Vochtige doekjes die als “doorspoelbaar” worden verkocht, vormen daar de grootste boosdoener. Die dingen lossen niet op zoals toiletpapier, maar blijven intact en vormen proppen.
Wat je zelf kunt proberen
De rubberen ontstopper blijft mijn favoriet voor beginnende verstoppingen. Maar dan moet je hem wel goed gebruiken. Vul de wastafel of douche met 5-10 centimeter water, dat zorgt voor betere afdichting en meer druk. Plaats de plopper recht boven de afvoer en pomp 15-20 keer stevig op en neer zonder de afdichting te verbreken.
Bij dubbele gootstenen moet je de andere afvoer afdichten met een natte doek. Anders perst je de lucht gewoon door naar de andere kant en bereik je niets. Dat zie ik vaak fout gaan in de keukens van De Mare, waar vrijwel alle woningen dubbele spoelbakken hebben.
De kracht van kokend water
Voor vetverstoppingen werkt kokend water verrassend goed. Niet een beetje uit de waterkoker, maar echt 2-3 liter in één keer. Het hete water smelt de vetlaag en spoelt die weg. Herhaal dit twee of drie keer met tussenpozen van vijf minuten.
Let op: in monumentale panden in het Centrum zitten soms nog oude loden leidingen. Die kunnen tegen heet water, maar bij twijfel kun je beter lauwwarm water gebruiken. Moderne kunststof leidingen, zoals in De Mare, hebben daar geen last van.
Soda en azijn: werkt het echt
Ja, maar met nuance. Strooi een half kopje soda in de afvoer, gevolgd door een kopje schoonmaakazijn. Die bruisreactie helpt organisch materiaal los te maken. Dek af met een natte doek, laat 20 minuten inwerken en spoel door met heet water.
Deze methode werkt prima voor lichte verstoppingen en als preventief onderhoud. Bij hardnekkige proppen schiet het tekort. Dan heb je mechanische actie nodig, geen chemische reactie.
Ontstoppingsveer voor gevorderden
Een ontstoppingsveer van 3-5 meter koop je bij elke bouwmarkt voor €15-30. Voer hem voorzichtig in de afvoer terwijl je aan de hendel draait. Bij weerstand draai je enkele keren heen en weer om door de verstopping te breken.
Forceer nooit. Vooral niet in het Centrum, waar nog veel brosse gresleidingen liggen. Die kunnen barsten wanneer je te agressief bent. Trek de veer regelmatig terug om vuil te verwijderen. Het is een klus van geduld, niet van kracht.
Wanneer bel je een professional
Wanneer meerdere afvoeren tegelijk problemen geven, zit de verstopping in de hoofdleiding. Dat vereist professionele apparatuur, een hogedrukreiniger met 150-200 bar druk. Die heb je niet zomaar in de schuur staan.
Vorige maand had ik Arno aan de lijn vanuit Oudorp. Water kwam terug via zijn doucheputje én het toilet. Ik kon binnen 30 minuten ter plaatse zijn met de hogedrukreiniger. De verstopping zat 8 meter diep in de hoofdleiding, een combinatie van vet, haarproppen en wc-papier. Met de hogedrukspuit was het in 20 minuten opgelost.
Rioollucht in huis kan verschillende oorzaken hebben. Droogstaande watersloten los je zelf op door water bij te vullen. Maar wanneer de stank aanhoudt, kan het wijzen op beschadigde leidingen of ventilatieproblemen. Dan is camera-inspectie nodig om de oorzaak te lokaliseren.
Blijf vooral niet doormodderen wanneer je na twee pogingen geen resultaat ziet. Ik zie regelmatig schade die ontstaan is doordat mensen te lang zelf zijn blijven proberen. Een verstopte afvoer wordt niet beter door te wachten, alleen maar erger. Bij twijfel kun je altijd 085 019 69 05 bellen voor advies.
Herfst in Alkmaar: extra uitdagingen
Oktober en november zijn mijn drukste maanden voor rioolproblemen. De bladeren vallen massaal, vooral in wijken met veel bomen zoals rond de Molen van Piet. Die bladeren verstoppen niet alleen dakgoten, maar ook straatkolken en afvoerputjes in tuinen.
In het Centrum zie ik elk jaar hetzelfde patroon. Bladeren spoelen via de goten naar de oude gemengde riolering. Gecombineerd met de hevige herfstregens ontstaan proppen die het systeem blokkeren. Preventie is simpel: controleer tweewekelijks alle buitenafvoeren en verwijder bladeren voordat ze het riool in spoelen.
Een bladervanger in je regenpijp kost €10 en voorkomt veel ellende. Die kleine investering scheelt je mogelijk een spoedmelding van €150-200 wanneer je afvoer compleet verstopt raakt.
Wintervoorbereiding
Hoewel Alkmaar zelden extreem vriest, kunnen onbeschermde leidingen in kruipruimtes en garages bevriezen. Dat zie ik vooral in oudere woningen in Oudorp en het Centrum. Bevroren water zet uit en kan leidingen laten barsten, met alle gevolgen van dien.
Isoleer kwetsbare leidingen nu, in oktober, voordat de eerste nachtvorst komt. Speciaal isolatiemateriaal kost €5-10 per meter en voorkomt duizenden euro’s schade. Bij langdurige vorst kun je kranen licht laten druppelen, stromend water bevriest minder snel.
Misvattingen die geld kosten
Chemische ontstoppers zijn verleidelijk. Fles open, erin gieten, klaar. Maar die agressieve middelen op basis van natriumhydroxide tasten leidingmaterialen aan. In het Centrum, met die oude gietijzeren buizen, versnellen ze corrosie enorm. En in moderne installaties lossen ze weliswaar verstoppingen op, maar de oorzaak blijft, dus het probleem keert terug.
Gebruik ze alleen als allerlaatste redmiddel, en volg de veiligheidsinstructies nauwgezet. Die dingen zijn gevaarlijk bij contact met huid of ogen. Ik zie liever dat je eerst mechanische methoden probeert.
Volgens mij is de grootste misvatting dat alles door het toilet mag. Sigarettenpeuken, wattenstaafjes, medicijnen, kattengrit, het hoort allemaal in de vuilnisbak, niet in het riool. Ook die “doorspoelbare” vochtige doekjes zijn een marketingtruc. Ze lossen niet snel genoeg op en vormen proppen.
Preventief onderhoud dat werkt
Maandelijks een emmer heet water door elke afvoer gieten voorkomt de meeste problemen. Simpel, goedkoop, effectief. Voor doucheputjes verwijder je wekelijks zichtbaar haar, een handeling van 30 seconden die verstoppingen voorkomt.
Driemaandelijks behandel ik alle afvoeren met soda en azijn als preventieve maatregel. Dat houdt leidingen fris en voorkomt ophoping van organisch materiaal. In De Mare, met die moderne PE-leidingen, is dat vaak voldoende.
Voor woningen ouder dan 30 jaar, en dat is een groot deel van het Centrum, adviseer ik elke 3-5 jaar een professionele camera-inspectie. Daarmee detecteren we problemen zoals wortelingroei, verzakkingen of scheuren voordat ze tot verstoppingen leiden. De investering van €150-200 is minimaal vergeleken met noodreparaties van €500-1000.
Moderne technieken worden toegankelijker
De rioolbranche innoveert snel. Robotcamera’s maken tegenwoordig 360-graden opnames in 4K-kwaliteit. Daarmee zie ik precies waar het probleem zit en hoe ernstig het is. Geen giswerk meer, maar exacte diagnose.
UV-relining maakt reparaties mogelijk zonder graafwerk. We brengen een nieuwe binnenbekleding aan in de oude leiding. Ideaal voor monumentale panden in het Centrum, waar je de tuin of straat niet open wilt breken. De techniek is in vijf jaar tijd betaalbaar geworden voor particulieren.
Enzymatische reinigers gebruiken natuurlijke bacteriën die organisch materiaal afbreken. Geen agressieve chemicaliën, geen schade aan leidingen. Ze werken langzamer dan chemische ontstoppers, maar veiliger en duurzamer. Voor preventief onderhoud zijn ze uitstekend.
Praktisch advies voor Alkmaarse huiseigenaren
Begin altijd met de simpelste oplossing. Plopper, heet water, soda-azijn, in die volgorde. Wanneer dat niet werkt binnen twee pogingen, is het tijd voor professionele hulp. Doormodderen maakt het alleen maar duurder.
Ken je woning. In De Mare heb je moderne PE-leidingen die tegen een stootje kunnen. In het Centrum zijn de systemen kwetsbaarder en vraagt elke ingreep meer voorzichtigheid. Bij twijfel over je leidingmateriaal kun je altijd advies inwinnen.
Investeer in preventie. Een maandelijks onderhoudsritueel van 10 minuten voorkomt 90% van de rioolproblemen. Dat scheelt niet alleen geld, maar vooral ook stress en overlast. Want niemand zit te wachten op een overlopende douche wanneer er gasten komen.
Houd mijn nummer bij de hand: 085 019 69 05. We zijn 24/7 bereikbaar voor spoedhulp en staan binnen 30 minuten bij je op de stoep. Met een vast tarief vooraf, dus geen verrassingen achteraf. En wanneer het een simpel probleem blijkt dat je zelf kunt oplossen, leg ik je graag uit hoe.
Wat kost riool ontstoppen in Alkmaar gemiddeld?
Voor een standaard ontstopping met hogedruk rekenen we €150-250, afhankelijk van de locatie en ernst. In het Centrum met moeilijke toegang kan het iets meer zijn. Spoedmeldingen buiten kantooruren hebben een toeslag. We geven altijd een vast tarief vooraf, zodat je weet waar je aan toe bent.
Hoe voorkom ik verstoppingen in oude Alkmaarse woningen?
In het Centrum met oude gietijzeren leidingen is preventief onderhoud extra belangrijk. Spoel wekelijks heet water door alle afvoeren, gebruik maandelijks soda-azijn, en laat om de drie jaar een camera-inspectie doen. Gooi nooit vet door de gootsteen en gebruik haarvangers in douches. Die oude leidingen zijn van binnen ruw door corrosie, dus alles blijft sneller hangen.
Wanneer is een rioolprobleem een spoedsituatie?
Water dat terugstroomt via afvoeren is altijd spoed. Ook wanneer meerdere afvoeren tegelijk verstopt zijn of wanneer je rioollucht ruikt in combinatie met trage afvoer. Dan kan er een ernstige verstopping of zelfs lekkage zijn. In De Mare en het Centrum zijn we binnen 30 minuten ter plaatse bij spoedmeldingen.
Kunnen boomwortels echt leidingen kapot maken?
Absoluut, vooral in wijken met veel groen zoals rond de Molen van Piet. Wortels zoeken vocht en dringen via kleine scheurtjes gresleidingen binnen. Eenmaal binnen groeien ze uit tot dikke strengen die complete buizen blokkeren. Een camera-inspectie toont wortelingroei aan, waarna we ze kunnen verwijderen met speciale frezen. In extreme gevallen moet een stuk leiding vervangen worden.
